SI BİRİMLERİ VE BİRİM ÇEVİRME

          MADDENİN ÖLÇÜLMESİ VE SI (METRİK) BİRİMLERİ

                            (uluslararası birim sistemi)

Maddelerin miktarının belirtilmesi için nicel veya nitel ölçümler yapılır. Bu ölçüm sonuçları rakam ve belli birimler ile gösterilir. Birimler ölçülen niceliğin karşılaştırılacağı standardı gösterir. Bu yazımızda metrik birimlerden ve birimlerin çevrilmesinden bahsedeceğiz.

Birim: Ölçülen niceliğin karşılaştırılacağı standarda birim denir. Aşağıda temel fiziksel nicelik birim ve kısaltmanın bulunduğu tablo verilmiştir.

Kütle:Bir cisimin madde miktarını belirtir ve uluslararası birim sisteminde kütle standartı 1 kilogram (Kg) olarak bilinir. Fakat kimya deneylerinde daha çok gram ve miligram birimleri kullanılır.

Ağırlık: Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetidir. Kütle ile ağırlık doğru orantılıdır. Ağırlık W sembolü ile gösterilir. W harfi ingilizcede ağırlık anlamına gelen Weight sözcüğünden kaynaklanmaktadır.
    W=g*m
Ağırlık= yer çekimi ivmesi* kütle


   Kütle nerede ve nasıl ölçüldüğüne bakılmaksızın sabittir fakat ağırlık ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe yer çekimi ivmesi arttığı için artar. Yani ağırlık yer çekimi ivmesi ile doğru orantılı olarak değişir.

   Kütle ve ağırlık sık sık birbiri ile karıştırılsada aynı şeyler değildir.
   Kütle terazi ile ölçülür.


    Neden cismin kütlesi ölçülmeden önce terazi sıfırlanır?

  Cisim üzerine yer çekimi kuvveti etki eder. Terazide ise cismin üzerine etki eden yer çekimi kuvvetine karşı koyma kuvveti bulunur. Eski tip terazide ölçüm kütlesi kesin olarak bilinen cismin ağırlının ölçülmesiyle yer çekimi kuvveti belirlenip onun üzerine ölçümler yapılır.
 
    Günümüzde yaygın kullanılan elektronik terazilerde yer çekimi kuvvetine karşı etki eden karşıt kuvvet yani dengeleme kuvveti bir elektro manyetten elektrik akımı geçirilerek  oluşturulan kuvvettir. Terazi boşken bu kuvvetler dengelenir ve ölçüm değerinin sıfırlanması ile ölçülen cismin kütlesi doğru değerdir.


   Zaman: Zaman birimi olarak daha çok saniye, dakika, saat, gün ve yıl kullanılır.

   1 dakika= 60 saniye
   1 saat= 60 dakika
   1 saat =3600 saniye
   1 gün = 24 saat
   1 gün =1440 dakika
   1 gün = 86400 saniye
   1 yıl = 365 gün 6saat
   1 yıl=8766 saat
   1 yıl = 525960 dakika
   1 yıl = 31557600 saniye

    Sıcaklık: Sıcaklık eşitliği kurmak için atmosfer basıncında keyfi olarak suyun donma ve kaynama noktası seçilmiştir. Sıcaklık birimi olarak daha çok Celcius, Fahrenheit ve Kelvin kullanılır. Belli sıcaklıklarda birimlerin karşılık geldikleri bazı değerler aşağıda tabloda verilmiştir.

Sıcaklık          

Celcius              100         30         0          -196        -273,15

Fahrenheit         212         86         32       -321         -459,67

Kelvin               373         303      273        77               0


Celcius eşelinde 0* C derece ile 100*C  arasında100 aralık bulunurken Fahrenheit eşelinde iki referans nokta arasında 180 aralık bulunur.
 Aşağıda birim çevirme ile ilgili örnekler yer almaktadır.


Soru1: 35 celcius derece kaç fahrenheit dereceye eşittir?

Çözüm:

Soru 2: Ayşe kimya laboratuvarında deney yapmak için malzemeleri hazırlamış ortam koşullarını ayarlayacağı zaman deney föyünde 350 *F sıcaklığını görmüştür elinde celcius termometresi olduğuna göre bu termometreyi kaç dereceye ayarlamalıdır.

Çözüm:

Soru 3: 16 Haziran tarihinde ülkemizin farklı illerinde sıcaklıklar ölçülmüş ve aşağıdaki değerler verilmiştir. Buna göre 16 haziran tarihinde en sıcak olan il hangisidir. Sıcaklıkları sıralayınız.

Çözüm: En sıcak olan il Diyarbakırdır olup sıcaklık sıralaması aşağıdaki gibidir.

          Türetilmiş Birimler

Hız: belli uzaklığı kattetmek için gerekli olan zamanın ölçüsüne hız denir.

    

        hız =uzunluk(yol) /zaman

   Hızın birimi metre/ saniye veya kilometre / saat dir

Hacim:  Maddenin uzayda kapladığı yerin ölçüsüdür. Farklı şekillerdeki cisimlerin hacmini hesaplamak için kullanılan formüller farklıdır. Örneğin; 

  küp şeklindeki bir cismin hacmi uzunluğa a dersek   a3

  dikdörtgenler prizması şeklindeki cisim için kenar uzunluklarına a,b,c dersek hacim= a*b*c

  küre şeklindeki cisin için hacim= 4/3 ∏r3

    

   Hacim birimi Litre, mililitre, metreküp(m3), santimetreküp (cm3) ve desimetreküp (dm3) olabilir.

    SI birim sistemine göre 1m3= 1L = 1000cm3 = 1000mL

                                           1cm3=1mL 

Yoğunluk: Maddenin birim hacimdeki kütlesinin ölçüsüdür.

     Yoğunluk = kütle / hacim

  Kütle ve hacim madde miktarına bağlı olduğu için kapasite, yoğunluk ise madde miktarından bağımsız olduğu için şiddet özelliği gösterir.

   SI Birimleri ile SI Sistemine uymayan birimlerin karşılaştırılması

4 qt = 1 gal

1 inç = 2,54 cm

1 lb (pound) = 0,4536 kg = 453,6 g

1qt (quart) =0,9464 L

1 ft = 12inç

Örnek: 2,34 Kilogram kaç gramdır?

Örnek: 0,288 Litre kaç mililitredir?

Örnek: 68,4 inç kaç metredir?

Örnek: 5 fit kaç cm dir?

Örnek: 5 lb kaç gramdır?

Örnek: 1,85 gal kaç mL dir?

Örnek: 3,72 qt kaç mL dir?

SI birimleri ve birim çevirme konusunu anlatmış olduk :) hazırlanış aşamasında Genel kimya kitabından yararlandım.

Referanslar ; Genel Kimya ilkeler ve Modern uygulamalar(1) [ Petrucci * Harwood * Herring ]

Çeviri editörleri [ Tahsin UYAR* Serpil AKSOY ] ( SEKİZİNCİ BASKIDAN  ÇEVİRİ)

AMONYAK    

      Amonyak  azot ve üç hidrojen atomundan oluşan renksiz, kokusu keskindir ve hoş kokmaz gaz bileşiğidir.  

       Amonyağı ilk kez 1612 de simyacı Kunckel nişadır yani amonyum klorür üzerine kireç etkisiyle elde etti. yapısında azot olduğunu  Scheele belirledi. 1774 te priestley yapısında azot ve hidrojenin olduğunu belirledi.Tam yapısını 1785 te Berthollet belirledi. 

      Yapısı belirlenen amonyağın nasıl üretileceği araştırılmaya başlandı. 19. yy başlarında lağımlardaki ürelerden elde edildi. 

       Üre(O=C(NH3)2)-------> Amonyak (NH3) + karbondioksit ( CO2)

  19 yy ikinci yarısında hava gazı ve kok fabrikalarından çıkan gazlardan elde edilmeye başlandı.

 1900 lü yılların başlarında kalsiyum siyanamid bulundu ve kalsiyum siyanamidden amonyak elde edildi. Günümüzde bu yöntem el verişli olmadığı için kullanılmamaktadır.

   Günümüze gelene kadar amonyak üretim miktarı sürekli artmıştır. günümüzde amonyak Haber yöntemine göre elementlerinden elde edilmektedir.

   N2+3H2------>  2NH3
Bu tepkime, en önemli sanayi işlemlerinden biri olup, dünya çapında yılda yaklaşık 100 milyon ton amonyak üretiminde kullanılmaktadır. Haber-Bosch prosesinde 1913 yılından beri kullanılan metal oksit katalizörlerindeki tüm gelişmelere rağmen, bu tepkime yaklaşık 400*C sıcaklık ve300 atm basınç altında gerçekleşmekte ve bu şartlar altında amonyak verimi %15 olmaktadır.

Fakat bakteriler, bu tepkimeyi bitkilerin köklerinde 0,8 atm basınçta ve oda sıcaklığında yürüterek, azotu önce amonyağa, sonra nitrit ve nitrat haline dönüştürmeyi başarmaktadır.

  

    Sulu çözeltisi zayıf baz özelliği gösterir. Azot ve hidrojen elementi ametal olduğu için aralarında oluşan bağ kovalenttir. Bağ yapısına katılan toplam sekiz elektron olup molekül üçgen piramidel yapıdadır. Azot üzerindeki ortaklanmamış elektronlar yapının piramit şeklinde olmasına neden olur.  Bu yüzden amonyak bileşiği polardır.  sp3 hibritleşmesi yapmıştır. Amonyak polar olduğu için suda bir miktar çözünür. Bu çözünme sonucunda su molekülleriyle ve kendi aralarında zayıf hidrojen bağı meydana gelir.

              Amonyak ve özellikleri

• kapalı formülü: NH3  
• Açık formülü:

  

• Hidrojen ve azot elementinden oluşur renksizdir
• Hoş olmayan keskin kokusu vardır
• Molekül ağırlığı 17,03 g/mol
• Yoğunluğu 0,694 g/cm3
• Erime noktası -77*C
• Kaynama noktası -33*C
• Toksik maddedir
• sp3 melezleşmesi yapar
• Molekül şekli üçgen piramittir

               Günlük hayatta amonyağın kullanım alanları,      

1.   Gübre yapımında
2.   Parfüm 
3.   İlaç yapımında 
4.   Boyalarda
5.   Patlayıcılarda
6.   Sanayide
7.   Üre yapımında
8.   Nitrik asit üretiminde
9.   Polimer üretiminde
10.   Laboratuvarda çözücü olarak sıklıkla kullanılır.

 ANİLİNHİDROKLORÜR: 

• Kapalı formülü: C6H5-NH2-HCI
• Açık formülü :
  
• Molekül ağırlığı: 129,59 g/mol
• Erime noktası: 198*C
• Kaynama noktası: 245*C
• Yoğunluk: 1,222g/cm3

AMİNO BENZEN = AMİNOFEN = ANİLİN      

• Anilin ve özellikleri
• Kapalı formülü: C6H5NH2  
• Açık formülü: 
  
• Molekül ağırlığı: 93,12g/mol
• Yoğunluk: 1,02 g/cm3
• Erime noktası: -6,3*C
• Kaynama noktası: 184,1*C
• Bitkisel bir boya maddesinin damıtılmasından elde edilir. Bunun dışında nitro benzenin kalayla tepkimesi sonucu anilin elde edilir.

• Boya ve ilaç yapımında kullanılır 

BENZAMİN = ANİLİN  

 Benzen halkasına amin bileşiğinin bağlanmasıyla oluşan halkalı yapıdır.

Kapalı formülü: C6H5NH2  

• Açık formülü: 
  
• Molekül ağırlığı: 93,12g/mol
• Yoğunluk: 1,02 g/cm3
• Erime noktası: -6,3*C
• Kaynama noktası: 184,1*C

                                              

FENOL

 Benzen halkasına hidroksil grubunun doğrudan  bağlı olduğu organik bileşiklere Fenoller denir. Bu yüzden fenol hidroksibenzenin özel adıdır. Fenol  bileşiklerinde aromatik halkaya bir veya birden fazla hidroksil grubu bağlı olabilir. Fakat hidroksil grubu içerdiği halde alkol değildir. Fenol yapısında bulunan hidroksil grupları fenollerinde alkoller gibi güçlü moleküller arası hidrojen bağı yapmalarını sağlar. Bu hidrojen bağları fenollerin kaynama noktalarının ve molekül ağırlıklarının yüksek olmasına neden olur. Bu olaya en güzel örnek fenol ve toluen verilebilir fenolün kaynama noktası182 *C iken toluenin kaynama noktası 110,6 *C dir. Yani fenolün kaynama noktası yaklaşık 70 derece daha yüksektir. 

                             Fenol ve özellikleri;

• Kapalı formülü: C6H5OH 
• Açık formülü:
  
• Erime noktası: 41*C
• Kaynama noktası: 182*C
• Molekül ağırlığı: 94 g/mol
• Yoğunluğu: 1,07 g/mol
• Saf halde renksizdir. 
• Zayıf asidik özelliğe sahiptir
• Hidroksil grubu içermesine rağmen alkol değildir
• Ten temasında zehirlidir ve deriyi yakar
• Su molekülleriyle kuvvetli hidrojen bağları yapabilirler ve bu nedenle fenoller suda bir miktar çözünürler. 100 mL suda  8,3 g fenol çözünür.

DENATURASYON 

     Protein veya nükleik asitlerin ikincil, üçüncül veya dördüncül yapılarının fiziksel, kimyasal veya mekanik etkilerle birincil yapısına dönüştürülmesine denaturasyon denir. Denaturasyon sonucu proteinler biyolojik etkinliklerini yitirirler.
      yumurtanın pişirilmesi olayı denatürasyona örnek verilebilir.
    

ADENOZİN DİFOSFAT: 

Enerjiyi kullanan metabolizmada ATP' nin ATPaz enzimleri tarafından defosforilasyonu sonucu ADP oluşur. ADP bileşiğinin yapısında bir pirofosfat grubu bir adenozin nükleobazı birde riboz şekeri vardır. ADP bileşiğinin iyonlaşmış hali aşağıda gösterilmiştir. 

ATP: ADENOZİN TRİFOSFAT: 

Adenozin difosfatın ATPsentaz enzimleri tarafından fosforillenmesiyle meydana gelen trinükleotitdir. Metabolizmada enerji taşır yapısında üç fosfat grubu, bir riboz şekeri ve adenozin nükleo bazı bulunur. Adenozin trifosfatın kimyasal yapısı aşağıda gösterilmiştir.   

         

ANLAMLI RAKAMLAR

         

                                ANLAMLI RAKAMLAR

 Bir ölçüm sonucu elde edilen verilerin kesinliği hakkında bilgi veren rakamlara anlamlı rakamlar denir. Peki kesinlik ve doğruluk aynı şeyler midir?

 Kesinlik; peş peşe yapılan ölçüm sonuçlarının birbirine yakın değerleri göstermesidir. Örneğin peş peşe tartılan sodyum klorürün kütle değerleri 1,21 - 1,22 - 1,215 gibi birbirine yakın çıkması değerin kesin olduğunu gösterir. Fakat her kesin olan değer doğru değildir büyük bir hatadan kaynaklı gerçek değerden sapıyor olabilir.

 Doğruluk; Yapılan ölçüm sonuçlarının gerçek değere yakınlığına doğruluk denir. Örneğin gerçek değeri 12,350 gram olan Potasyum sülfatın laboratuvar terazisinde 12,3495 ölçülmesi ölçümün doğruluğunu gösterir.
   Yukarıda yaptığımız doğruluk ve kesinlik tanımındanda anlaşılacağı gibi doğruluk ve kesinlik aynı şeyler değildir.
    Anlamlı rakamların ölçülen değerlerin kesinliği hakkında bilgi veren rakamlar olduğunu söylemiştik. Peki anlamlı rakamları neye göre belirleriz?

Anlamlı rakamları belirlemeyle ilgili kurallar

1. Sıfırdan farklı rakamlar ve başka rakamların arasında kalan sıfırlar anlamlıdır. Örneğin  607901 sayısında altı anlamlı rakam bulunur.
2. Baştaki sıfırlar yani sıfırdan farklı rakamlardan önce gelen sıfırlar anlamsızdır. Örneğin 0,00817 sayısının başındaki üç sıfır anlamsızdır ve sayıda üç anlamlı rakam vardır.
3. Bazı ölçüm sonumlarında altı çizili veya üstü çizili rakam bulunur bu bize altı çizili olan rakama kadar olan sayıların anlamlı olduğunu gösterir. Örneğin 1360000 sayısında beşinci yüzler basamağında bulunan sıfıra kadar solda kalan beş sayı anlamlıdır.
4. Sondaki sıfırlar; 

•    Virgül varsa; 10,00 virgül varsa sondaki sıfırlar anlamlıdır yani bu sayıda dört anlamlı rakam vardır.
• Virgül yoksa örneğin 45000 sayısındaki gibi virgül yoksa sayı 45000 ne yuvarlanmış olabilir ve 4,5*10^4 şeklinde yazılabilir dolayısıyla sondaki sıfırlar anlamlı değildir ve 45000 sayısında iki anlamlı rakam bulunur.

Şimdide aşağıda birkaç örnekle inceleyelim

   ÖRNEK 1: 0,00700 sayısında sondaki sıfırlar ölçümün daha kesin olduğunu gösterir ve bu sayıda üç anlamlı rakam bulunur

   ÖRNEK 2: 0,052   sayısında baştaki sıfırlar anlamsız olup toplamda iki anlamlı rakam bulunur.

   ÖRNEK 3: 0,0340  sayısında baştaki iki sıfır anlamsızdır fakat sondaki sıfır kesinliği gösterdiği için anlamlı olup bu sayıda üç anlamlı rakam vardır.

   ÖRNEK 4: 0,225 sayısında  üçanlamlı rakam vardır.

   ÖRNEK 5:657899999 sayısında altı çizili dokuza kadar olan sayılar anlamlıdır. Dolayısıyla bu sayıda altı anlamlı rakam bulunur.

   ÖRNEK 6: 9001 sayısında sıfırdan farklı iki rakam arasında kalan sıfırlar anlamlı olduğu için toplamda dört anlamlı rakam bulunur.
 

       ANLAMLI SAYILARDA DÖRT İŞLEM

  Ölçüm sonuçlarıyla yapılan işlemlerde kesinlik ne kaybedilir ne de kazanılır. Örneğin hassas terazi ile ölçülmüş 6,862 gram potasyum nitrat ile 1000 mL su ile hazırlanan çözeltide çözelti kütlesini hesaplamak için anlamlı rakamlar toplanır. Bir başka işlemde maddede gerçekleşen ısı değişimini hesaplarken Q= mc#T formülünde kütle öz ısı ve sıcaklığın ifade edildiği anlamlı rakamlar çarpılarak ısı miktarı hesaplanıp anlamlı rakamlarla ifade edilir.


Toplama ve çıkarma

Ölçüm sonuçlarının toplama ve çıkarma sonucu, ondalık basamak sayısı en az olan nicelikteki ile aynı sayıda ondalık basamakla ifade edilmelidir. T oplama ve çıkarma işlemiyle ilgili örnekler aşağıda verilmiştir.

  ÖRNEK1: 0,987+0,101 işleminin sonucunu anlamlı sayılarla ifade ediniz.

     0,687 sayısında üç anlamlı rakam bulunur
  +0,101 sayısında üç anlamlı rakam bulunur ik sayıda da üç anlamlı rakam olduğu için sonuç üç              0,788                 rakamla ifade edilir.


ÖRNEK 2: 12,01 + 1345,1 İşleminin sonucunu anlamlı rakamlarla ifade ediniz.

    12,01 sayısında dört anlamlı rakam bulunur
    1345,1 sayısında 5 anlamlı rakam olup ondalıklı sayıdan sonra bir anlamlı rakam olduğu için sonucun virgülden sonraki kısmında bir anlamlı rakam bulunmalıdır.

                   12,01
                 +1345,1
                   1357,1 sonucunda beş anlamlı rakam bulunur.
     

    Çarpma ve bölme
    Çarpma ve bölmede sonucu ancak hesaplamada kesinliği en az bilinen niceliğinki kadar anlamlı rakam içerebilir.

  ÖRNEK 1: 14,01*12,3 İşleminin sonucunu anlamlı rakamlarla ifade ediniz.

 14,01 sayısında 4 anlamlı rakam bulunur
 12,3 sayısında 3 anlamlı rakam bulunur
öyleyse sonuç kesinliği en az bilinen nicelik yani üç anlamlı rakamla ifade edilmelidir.
hesap makinesi ile yapılan işlem sonucu

14,01*12,3=172,323 çıkmıştır anlamlı sayılarla ifade edersek
14,01*12,3=172 olmalıdır

Sayısal sonuçların yuvarlanması
 
   Kesinliği ifade eden rakamların anlamlı rakamlar olduğunu söylemiştik. peki işlem sonucu çok uzun iken anlamlı rakam sonucu 3 olması gerkiyorsa ne yapılmalı?

   İşlem sonucunu anlamlı rakam sayısına göre yuvarlama işlemi yaparak ifade edebiliiriz.

Yuvarlama işleminde uyulması gereken kurallar

1. Eğer sayıyı yuvarlamak için bir basamak atmamız gerekiyorsa atılacak olan rakam 5 6 7 8 9 gibi beşten büyük ise bir önceki basamak bir arttırılır.
2. Eğer atılacak rakam 0 1 2 3 4 gibi beşten küçük ise bir önceki basamak değiştirilmeden yazılır.

 
 

     

MOLEKÜLER BASKILAMA POLİMERLERİ 

   Moleküler  baskılama tekniği, bir kalıp molekülü etrafında fonksiyonel monomerlerin kovalent veya non-kovalent ( kovalent olmayan) etkileşimlerle kompleks oluşturması ve sonrasında uygun bir işlem süreci ile kimyasal fonksiyona sahip baskılanmış polimerlerin oluşturulmasını amaçlar. İşlem sonrasında baskılanmış molekülün uzaklaştırılması ile polimerik yapıda baskılanan moleküle özgü kovuk şeklinde bir boşluk oluşmaktadır. elde edilen bu moleküler baskılanmış polimerler ayırma, kimyasal tayin ve kataliz gibi işlemler için ideal bir malzeme olarak kullanılmaktadır. Bunun yanında Moleküler baskılanmış polimerler, doğal reseptörlere benzer olarak gösterdikleri afinite,seçicilik ve kararlılık, kolay sentezlenmeleri ve çeşitli uygulamalara kolay adapte olmaları gibi özellikleriyle araştırmacıların ilgi odağı olmuşlardır. Farklı amaçlar için, pek çok bileşik moleküler olarak baskılanmış ve oldukça başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bunun yanı sıra elde edilen moleküler baskılanmış polimerler doğal biyolojik yapılardan daha dayanıklı ve ucuzdur. Moleküler baskılanmış polimerler biyolojik reseptörlerdeki spesifik molekülü tanıma ve bağlanma gibi iki en önemli özelliğe sahiptirler. Ancak moleküler moleküler baskılanmış polimerler polimerizasyon sırasında yüksek oranda çapraz bağlayıcı kullanılmasından dolayı rigid, büyük ve çözünmez oluşlarıyla biyolojik reseptörlerden farklıdırlar. Biyolojik reseptörler, daha küçük ,esnek ve çoğunlukla çözünürdürler. Elde edilen polimerin boyutuna bağlı olarak moleküler baskılanmış polimerler (MIP) yüzlerce hatta binlerce bağlanma merkezi içerebilirler. Bu özellik polimerlerin adsorpsiyon kapasitesini arttırır bu da çalışmalarda istenilen bir durumdur. Biyolojik moleküller ise çok daha az sayıda bağlanma merkezine sahiptir. 

    Moleküler baskılama polimerizasyonu alanında yapılan çalışmalarla, pek çok molekül başarılı bir şekilde baskılanmıştır. Ancak bu konudaki en önemli kısıtlama, baskılancak molekülün küçük olması gerekliliğidir. Baskılanan molekülün daha sonra polimerik yapıdan uzaklaştırılması gerektiğinden, polimerin gözeneklerinden geçebilecek kadar küçük olması zorunludur. Şimdiye kadar baskılanmış moleküller arasında çeşitli ilaçlar, hormonlar, proteinler, amino asitler, karbonhidratlar, boyalar, böcek ilaçları, nükleotidler, koenzimler ve kolestrol gibi steroidler sayılabilir. Moleküler olarak baskılanmış polimerlerin yüksek seçicilik göstermelerine rağmen değişik ortam koşullarına karşı (örneğin; pH ve sıcaklık gibi) daha dayanıklı olmaları ve kolay elde edilebilmeleri, bu konuyu daha da ilgi çekici hale getirmektedir. Moleküler olarak baskılanmış polimerlerin en sık kullanıldığı alanlar saflaştırma ve ayırma işlemleridir. Baskılanmış polimerler kullanılarak birbirine çok benzer bir çok molekül arasından( L ve D formlarının ayrılması gibi) tanıya bilme özelliği pek çok ayırma ve saflaştırma işlemi  açısından ilgi çekici bulunmaktadır. 

   

Baş grup elementleri, alkali metaller, toprak alkali metalleri, toprak metalleri, Karbon grubu, Azot grubu, kalkojenler, halojenler

BAŞ GRUP ELEMENTLERİ

       Periyodik tabloda s ve p orbitallerinin dolmakta olduğu A grubu elementlerine baş grup elementleri denir. Periyodik tabloda 8 tane A grubu bulunur.bu grupların özel adları ve grupta bulunan elementler aşağıdaki gibidir.

1A = Alkali Metaller =  Li, Na, K, Rb, Cs, Fr (Lisenin Namlı Kimyacısı Rabiyanın Cesetini Fırlattı)

                    Li: Lityum                          (atom no 3,            atom kütlesi : 6,941)

                    Na: Sodyum                       ( atom no:11,         atom kütlesi:22,9898)

                    K:Potasyum                        (atom no:19,         atom kütlesi: 39,0983)

                    Rb: Rubidyum                    (atom no:37,        atom kütlesi: 85,4678)

                    Cs: Sezyum                         (atom no:55 ,       atom kütlesi: 132,905)

                    Fr: Fransiyum                     (atom no:87 ,        atom kütlesi: 223)

2A = Toprak Alkali Metalleri =  Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra 

                     Be: Berilyum                       ( atom no:4 ,             atom kütlesi:9,01218)

                     Mg: Magnezyum                 ( atom no:12,            atom kütlesi24,3050)

                     Ca: Kalsiyum                      ( atom no: 20            atom kütlesi:40,078)

                     Sr: Stronsiyum                    ( atom no:38             atom kütlesi:87,62)

                     Ba: Baryum                         ( atom no:56             atom kütlesi: 137,327)

                     Ra: Radon                           ( atom no:88             atom kütlesi: 226,025)

3A = Toprak Metalleri (Bor grubu) = B, Al, Ga, In,TI

                                     

                      B: Bor                               ( atom no:5        atom kütlesi: 10,811)

                     Al: Alüminyum                ( atom no: 13      atom kütlesi: 26,9815)

                     Ga: Galyum                     ( atom no: 31      atom kütlesi: 69,723)

                     In: İndiyum                      ( atom no:49       atom kütlesi:141, 818)

                     TI: Talyum                       ( atom no: 81      atom kütlesi: 204,383)

4A = Karbon grubu = C, Si, Ge, Sn, Pb, FI

                       C: Karbon                         (atom no: 6        atom kütlesi:12,011)

                       Si:Silisyum                       (atom no:14       atom kütlesi:28,0855)
                       Ge: Germanyum              (atom no:32       atom kütlesi:72,61)
                       Sn: Kalay                         (atom no:50       atom kütlesi:118,710)
                       Pb: Kurşun                       (atom no:82      atom kütlesi:207,2)
                       FI: Flerovyum                 (atom no:114    atom kütlesi:289)

5A = Azot grubu = N, P, As, Sb, Bi, Uup

                     N: Azot                             (atom no:7       atom kütlesi:14,0067)
                     P:Fosfor                           (atom no:15     atom kütlesi:30,9738)
                     As:Arsenik                       ( atom no:33    atom kütlesi:74,9216)
                     Sb:Antimon                     ( atom no: 51  atom kütlesi:121,757)
                     Bi: Bizmut                       ( atom no:83   atom kütlesi: 208,980)
                     Uup: Ununpentiyum        (Atom no:115  atom kütlesi:?) 

6A = Kalkojenler (Oksijen grubu) =O, S, Se, Te, Po, Lv

                     O: Oksijen                        ( atom no:8             atom kütlesi:15,9994)
                     S:  Kükürt                         ( atom no:16           atom kütlesi:32,066)
                     Se: Selenyum                   ( atom no:34          atom kütlesi:78,96)
                    Te: Tellür                         ( atom no:52           atom kütlesi:127,60)
                    Po: Polonyum                  ( atom no:84          atom kütlesi:209)
                    Lv: Livermoryum            ( atom no:116        atom kütlesi :302)

7A = Halojenler = F, CI, Br, I, At, Uus

                      F: Flor                           (atom no:9           atom kütlesi:18,9984)   
                     CI: Klor                         (atom no:17         atom kütlesi:35,4527)
                     Br: Brom                        (atom no:35          atom kütlesi:79,904)
                      I: İyot                            (atom no: 53         atom kütlesi:126,904) 
                     At:Astatin                      (atom no: 85          atom kütlesi:210)
                     Uus: Ununseptiyum       ( atom no :117      atom kütlesi:?)

8A = Soy gazlar = He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn, Uuo

                     He: Helyum                   (atom no:2               atom kütlesi:4,00260)
                     Ne:Neon                         (atom no:10            atom kütlesi:20,1797)
                     Ar: Argon                       (atom no:18            atom kütlesi: 39,948)
                      Kr: Kripton                     (atom no:36            atom kütlesi: 83,80)
                      Xe: Ksenon                     ( atom no:54           atom kütlesi:131,29)
                      Rn: Radon                       ( atom no:86           atom kütlesi:222)
                      Uuo: Ununoktiyum         (atom no:118          atom kütlesi:294)

AZOT ÇEVRİMİ

          Doğada bulunan azotun bulunma biçimlerinin sürekliliğini sağladığı sürece azot çevrimi denir. Bu süreçte hava , toprak, hayvan ve bitki arasında azot alış verişi gerçekleşir. Azot çevriminde bir dizi azot dönüşümü olur. Sırası değişmekle birlikte  bu dizi, azot bağlanması, azot dönüşümü, azot özümsenmesi ve amonyaklaşma , nitratlaşma ve nitrat bozunması evrelerini içerir. Azot döngüsünün şemasal gösterimi aşağıda verilmiştir.