AZOT ÇEVRİMİ

          Doğada bulunan azotun bulunma biçimlerinin sürekliliğini sağladığı sürece azot çevrimi denir. Bu süreçte hava , toprak, hayvan ve bitki arasında azot alış verişi gerçekleşir. Azot çevriminde bir dizi azot dönüşümü olur. Sırası değişmekle birlikte  bu dizi, azot bağlanması, azot dönüşümü, azot özümsenmesi ve amonyaklaşma , nitratlaşma ve nitrat bozunması evrelerini içerir. Azot döngüsünün şemasal gösterimi aşağıda verilmiştir.

ASİT İYONLAŞMA SABİTİ (Ka)

             Zayıf bir asidin iyonlaşma denge sabitine asit iyonlaşma sabiti denir. Bazı  zayıf asitler için iyonlaşma sabitleri aşağıda verilmiştir.

Asetik asit               (HC2H3O2)          Ka=1,8*10^-5
Akrilik asit              (HC3H3O2)          Ka=5,5*10^-5
Arsenik                    (H3AsO4)             Ka=6,0*10^-3
                                 (H2AsO4^-)          Ka=1,0*10^-7
Benzoik                    (HC7H5O2)          Ka=6,3*10^-5
Karbonik                   (H2CO3)              Ka=4,4*10^-7
Kloröz                       (HCIO2)               Ka=1,1*10^-2
Sitrik                         (H3C6H5O7)       Ka=7,4*10^-4

BAZ İYONLAŞMA SABİTİ

      

     Zayıf bir bazın iyonlaşması tepkimesindeki denge sabitine baz iyonlaşma sabiti denir. Bazı zayıf bazlar için iyonlaşma sabitleri aşağıda verilmiştir.

 Amonyak             NH3                     Kb=1,8*10^-5

Anilin                    C6H5NH2            Kb=7,4*10^-10

Kodein                  C18H21O3N          Kb=8,9*10^-7

Dietilamin             (C2H5)2NH         Kb=6,9*10^-4

Dimetilamin           (CH3)2NH         Kb= 5,9*10^-4

Etilamin                 C2H5NH2           Kb=4,3*10^-4

Hidrazin                 NH2NH2            Kb=8,5*10^-4

                               NH2NH3^+        Kb=8,9*10^-16

Hidroksilamin        NH2OH             Kb=9,1*10^-9

Metilamin              CH3NH2            Kb=4,2*10^-4

Morfin                    C17H1903N        Kb=7,4*10^-7

Piperidin                 C5H11N            Kb=1,3*10^-3

Piridin                    C5H5N              Kb=1,5*10^-9

Kinolin                   C9H7N              Kb=6,3*10^-10

Trietanolamin         C6H15O3N        Kb=5,8*10^-7

Trietilamin             (C2H5)3N          Kb=5,2*10^-4  

BASINÇ:

  

 Birim yüzeye etki eden kuvvete basınç denir(P = F/A ) . Basınç barometre ile ölçülüp basınç birimleri ve atm cinsinden değerleri aşağıda verilmiştir.



Atmosfer(atm)                                                1atm=1 atm
Milimetre civa (mmHg)                                 1 atm=760mmHg
Torr                                                                1 atm =760 Torr
Metrekare başına newton(N/m^2)                 1 atm =101,325N/m^2
Paskal(Pa)                                                      1 atm = 101,325 Pa
Kilopaskal(kPa)                                             1 atm =101,325 kPa
Bar (bar)                                                        1 atm = 1,01325 bar
milibar(mb)                                                   1 atm =1013,25mb

    Basıncı hava, su ve katılar meydana getirebilir.
    Açık hava ortamında havanın basıncı  deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça azalır. Bunun nedeni yükseklere çıkıldıkça havanın bileşiminin ve yoğunluğunun değişmesinden kaynaklanmaktadır.
    Basınç sıvıların kaynama ve donma noktalarını etkilemesi gibi tüm maddelerin hal değişim  sıcaklık değerlerini etkilemektedir.

ALAŞIM

  Metallerin metal veya ametal elementlerle yaptığı karışımlardır. Metal-ametal homojen karışım iken metaller arasındaki karışımlar homojen veya heterojen olabilir. Oluşan alaşımların özellikleri metallerin özelliklerinden farklıdır. Yaygın kullanılan alaşımlar; tunç (bakır-kalay), pirinç  ( çinko-bakır), lehim(kalay-kurşun) ve amalgamlardır. 

ADEZYON KUVVETLERİ 

         

     Farklı moleküller arasındaki kuvvetlerdir. Adezyon terim olarak yapışma anlamına gelir. Ellerimizi yıkadığımızda ellerimizde su damlacıklarının kalması, yağmurlu günlerde arabaların camında yağmur damlalarının kalması, su içtiğimiz bardakta su damlacıklarının kalması adezyon kuvvetine günlük yaşamdan örnektir. Moleküller arasındaki kuvvetlerin yapışma şekillerindeki farktan dolayı adezyon kuvveti üçe ayrılır.

• Kimyasal adezyon: Farklı yapıdaki moleküllerin atomları arasında meydana gelen zayıf bağlanmadır.

• Fiziksel adezyon: Van Der Waals kuvvetleri sonucu düz yüzeylerde oluşan zayıf bir bağlanmadır.

• Mekanik adezyon: Girinti ve çıkıntılı pürüzlü yüzeylerde meydana gelen zayıf bağlanma türüdür.

 

KOHEZYON KUVVETLERİ  

     Aynı tür maddelerin birbirine uyguladığı çekim kuvvetlerine kohezyon kuvvetleri denir. Maddenin tanecikli yapısından dolayı kohezyon kuvveti gazlarda ihmal edilecek kadar küçükken sıvı ve katılarda zıt yüklerin birbirini çekmesiyle oluşur. Suyun yüzeyinde gördüğümüz gerilim kohezyon kuvvetine örnektir.

    

      YÜZEY GERİLİMİ:

     Bir sıvının yüzeyini genişletmek için gerekli enerjiye yada yapılması gereken işe yüzey gerilimi denir.

Yüzey geriliminin azalması sıvıların diğer maddeleri ıslatmasına neden olur. 

           Yüzey gerilimi sıcaklığa, maddenin cinsine, molekülleri arasındaki çekim kuvvetine bağlıdır. Örneğin sıcaklık arttıkça sıvıların yüzey gerilimi azalır. deterjanlı su çözeltisinde deterjan yüzey gerilimini azaltır.
          Günlük hayatta; Çamaşırlar yıkanırken kirin temizlenmesinde yüzey geriliminin etkisinden yararlanılır, böceklerin suyun yüzeyinde gezmesi, yaprakların suyun yüzeyinde kalması yüzey gerilimine örnektir.
       

      

Adsorpsiyon

ADSORPSİYON

    
       Atom, iyon ve moleküllerin katı yüzeyinde tutunmasına adsorpsiyon denir. Maddenin katı yüzeyinde tutunmasına göre adsorpsiyon dörde ayrılır.

• Fiziksel Adsorpsiyon: Eğer adsorpsiyon olayında adsorplanan madde ile katı yüzey arasında uzak mesafeli Van Der Waals kuvvetleri yardımıyla zayıf tutunma gerçekleşiyorsa bu adsorpsiyona fiziksel adsorpsiyon denir.

• Kimyasal Adsorpsiyon: Adsorplanan madde ile katı yüzey arasında kimyasal bağ oluşuyorsa böyle tutunmaya kimyasal adsorpsiyon denir. Kimyasal adsorpsiyonda genellikle kovalent bağ gerçekleşir. 

• Biyolojik Adsorpsiyon: Bir canlının mikroorganizmalarının çözeltideki atom ve molekülleri yüzeyinde tutması olayıdır. 

• Elektrostatik Adsorpsiyon: değişim adsorpsiyonuda denilmektedir. Adsorplanan madde ile katı yüzey arasında elektiriksel çekimden kaynaklı bir tutunma gerçekleşiyorsa bu olaya elektrostatik adsorpsiyon denir.